Seydiköy’de Geçmiş Yaşantı Biçimi..

Araştırmacı-Yazar Arkeolog Ercan ÇOKBANKİR’den  Seydiköy’ün (Gaziemir) geçmiş yaşantı biçimi hakkında kısa bir bilgi aldık.

“Seydiköy (Gaziemir) üzerine araştırmalar yapan Yunanlı yazar Maritsa Spyrou anılarında “Seydiköy şarabı İzmir tavernalarında büyük bir marka niteliği taşıyordu. Özellikle ismi marka olmasında büyük bir rol oynuyordu. Ayrıca birahane, tütün dükkanı, postane, tren bileti satış noktası ve iki sineması vardı. Sinemaların biri Dr.N.Lorandos’a (1918) ait idi. Diğeri ise Seydiköy’ün son belediye başkanı Spiro Mavroudi’ye ait idi. 1915’te halka açılmıştı.

1902’de Seydiköy’e Ziraat Okulu açıldı. Ziraat derslerinin çoğu Yunanca veriliyordu. Bir kısmı ise Türkçe ve Fransızca idi. 1920 de ziraat okulunun fakülteye dönüştürülebilmesi için Yunan Üniversitesine 30.000 dönümlük toprak tahsis edildi.” Bu yıllarda İzmirli Yunanlılar şimdiki İzmir Kız Lisesi binasında Ionya Üniversitesini faaliyete geçirmek isterler. Seydiköy’deki bu Ziraat Okulunu da Fakülte haline getirmek isterler. Kurulacak bu üniversite için Avusturya-Viyana üniversitesinden 100.000 kitap bağışı sağlarlar.

Maritsa Spyrou Seydiköy’ü şöyle anlatır.“Köy Formozi deresi tarafından ikiye bölünüyordu. Üç farklı köprü ise köyü tekrar birleştiriyordu. Köprünün birisi Fotiadi kardeşlere aitti. Kilisenin yanında idi. İkincisi Riba, üçüncüsü ise Spanou ve Kranta’ya ait idi. Birçok kuyunun yanı sıra üç büyük çeşme de vardı. Çeşmelerden bir Parokakou evinin dışında idi. Günümüzde hala ayakta kalmayı başarmıştır.

Parokakou evine Seydiköy’e Rumeliden gelen Pomak ailelerden Rifat Yılmaz ailesi Seydiköy’e 1923 yılı başlarında yerleşmiştir. Rifat Yılmaz’a Seydiköylüler Parokakou’nun evine yerleştiği için Praşo lakabını vermiş olmalıdır. Lakabının buradan geldiği zannedilmektedir. Çünkü Pomakça’da böyle bir isimlendirme yoktur. Yunanlılardan kalma Çeşmede evin karşısındadır. Yunanlı ailelerden Devecoğlu ailesi tarafından yaptırılmıştır. (Devecoğlu ailesinin elimdeki anıları) Seydiköy’de üç linyit madeni, bir kesimhane (mezbaha), üç değirmen, üç zeytin değirmeni vardı. Değirmenlerden biri soyguncular tarafından öldürülen Hollanda’lı Gulielmo Mok’a ait idi.

1914’te Sevdiköy (Seydiköy) Belediye Başkanı 1200 Türk Lirası ödeyerek Sevdiköy’e elektrik getirdi. Elektriğe hemen 400 kişi abone olmuştu.”