AÇ KÖPEK FIRIN DELER

Birileri tarafından söylenmiş ve günümüze kadar gelmiş belirli bir yargıyı içeren anonim sözlerin atasözleri olduğunu biliyoruz. Atasözleri insanların deneyimleri ve onların sonuçlarından doğmuştur. Çoğunda mecaz vardır.

"Aç köpek fırın deler." sözü ilk gün gibi tazeliğini korumakta. Eminim ki bu sözler söylenmeden önce de sosyal yaşam, ekonomik sorunlar, eğitim öğretim, kuşak çatışması bugün olduğu gibi o zamanda vardı.

Canlıların yaşamları süresince karşılaşabileceği en zor durum açlıktır. Aç kalan kim, hangi canlı olursa olsun; insan, hayvan fark etmez, yaşamını devam ettirebilmek için beslenmek zorundadır. Birey, gereksinimlerini doğal yollardan karşılayamıyorsa mevcut yasalarca suç unsuru olarak görülen her şeyi yapabilir, denemeyeceği yol yoktur. Zaman zaman gazetelerin üçüncü sayfalarında benzer haberlerle karşılaşırız.

Elbette yasalarca koruma altına alınanlar korunmalı, cezasız kalmamalı, buna teşebbüs edenlere ceza müeyyideleri uygulanmalı. Burada yargıçlığa soyunup ahkâm kesmek gibi bir düşünce içinde olmak istemem. Sadece iç sesimi dillendirmekte başka bir şey değil yaptığım.

Birey suça adım adım itilirken, sosyal devlet anlayışında devleti yönetenlerin, yasa koyucuların, ekonomik, politik, eğitim ve öğretim şekli ve sosyal ilişkilerin düzenlenmesi gibi alanlardaki yasalarla birey, güvence altında mıdır, değil midir? Sosyal devlet anlayışında bireyin olmazsa olmazlarından barınmak, beslenmek, sağlık, eğitim hakkı yeterince korunuyor mu, bunlar yasalarca güvence altına alınmış mıdır sorularını da kendime sormadan edemiyorum.

Önemli olan sosyal devlet anlayışına yakışır önlemleri, birey yasaları çiğnemeden alabilmektir. Bunun için sosyal statüyü yönlendirenlere çok iş düşüyor.

Yasa koyucuların, sosyal statülere yön verenlerin, sosyal devlet anlayışının gereklerini yeterince yerine getirip getirmediklerine bakmak ve sorgulamak gerekir. Getirilmemişse sistemin işleyişinde aksaklıklar var ya da bilinçli olarak birileri yasaların boşluklarından faydalandığını söylemek mümkün. Önce bu ve benzer kaçakların düzeltilmesi, sızıntının giderilmesi gerekir.

Hiç kimse bulunduğu yere gökten zembille inmedi. Demokrasi kuralları içerisinde verilen yetkiyle temsil yetkisini kullanıldığı unutulmamalı. Mevcut yasalara aykırı toplu ya da birey eyleminde, toplum olarak herkes suçludur.

Gelişen teknoloji, kentleşme, üretim araçları ve iş gücündeki değişimler, sosyal yaşamın bünyesinde yeni gelişmelere, değişimlere neden olur. Sosyal yaşamı, ekonomiyi belirleyen meta, insani ilişkilerimizi de belirler. Erki elinde tutan, sosyal yapıyı toplum mühendisleriyle kendi anlayışı doğrultusunda biçimlendirebilir. Bunu yapmaması için de hiçbir neden yok.

İnsanız, insana özgü duygularımız, sosyal ilişkilerimiz var. Önce kendini düzeltmeliyiz, kendimizi düzeltebilirsek insanlık düzelebilir. Olanaklar dâhilinde sosyal yaşam içinde var olma mücadelesi veren birey, önce kendine, sonra bulunduğu sosyal çevreye, topluma yararlı olmak için mücadele ettiği unutulmamalı.